Bursa Uludağ Jeolojisi

Türkiye’deki dağlar iki farklı basamakta meydana gelmiştir. 

  1. Toros Dağları ve Kuzey Anadolu Dağları sıradağlarımız arasındadır. Tetis ya da Paratetis Denizinin, Afrika ve Avrasya plakalarının hareketi ile sıkışması sebebiyle denizin tabanında bulunan binlerce metre kalınlığındaki çökel katmanlarının yükselip dağ haline dönüşmesiyle meydana gelmiştir. Dağ 'ın meydana gelmesi esnasında , Tetis 'in 600 metreden daha derinindeki kireç ağırlıklı çökelleri kireç taşlarına dönüşür, şelf tabakası ve kıya kıyısında bulunan çökerller ise kumtaşı - kireçtaşı- konglomera katmanlarının ardalanması ile oluşan flis kayaçlarına dönüşmüştür. Tetis Denizi 130 milyon ile 40 milyon yıl arasında kayalaşmıştır. Tetis denizinin tabanında, deniz altıdaki volkanik hareketler sonucu meydana gelen volkanik kayaçlar ise bu sıradağların arasında bulunan ofiyolit adi verilen yeşil kayaçlara dönüşmüştür

  2. Tetis Denizinin karalaşmasının ardından , kara volkanizması ile  meydana gelen tek dağlar; Pliyosen (5.5 milyon-1.8 milyon arasındaki dönem), Miyosen (24 milyon-5.5 milyon yılları arasındaki dönem) ve Kuvaterner ’de (1.8 milyon-günümüz arasındaki dönem) jeolojik dönemlerinde magmanın tabakalardaki kırıklardan yeryüzüne yükselerek birikmesi ile meydana gelmiştir. Güney Doğu Anadolu ve Doğu Anadolu 'da bulunan dağlar (Cilo, Karacadağ, Ağrı, Süphan, Nemrut gibi) ile İç Anadolu ’da bulunan dağlar (Hasan Dağı, Erciyes Dağı, Melendiz Dağları gibi) ve Ege Bölgesinde bulunan bazı tek dağlar (Yamanlar Dağı, Asi Tepe, Yağcı Dağ gibi) bu gruba örnek olarak verilebilir.

  3. Türkiye 'deki en eski masifleri meydana getiren en eski dağlar; Bu oluşumlar, yaşını tam olarak bilmediğimiz, jeoloji dönemlerde denizlerde meydana çökellerin çok eski dönemlerdeki plaka hareketleri ile kapanıp yükselerek dağ haline gelmesi ile oluşmuşlardır. Meydana gelmelerinin ardından oluşan yani dağ oluşumu hareketleri sırasında yeniden tektonizma geçirmeleri sebebi ile ultra-metamorfik kayaçlara halini almışlardır. Bu oluşumlar; Uludağ (Uludağ Masifi), Aydın Dağları (Menderes Masifi), İstiranca dağları (Istiranca Masifi), Kazdağı (Kazdağı Masifi) örnek olarak verilebilir.
  4.  
     
  5. Yeryüzüne 70 - 80 derece ısıyla çıkan kaplıca suları aşağıda basınca maruz kalmaları sebebiyle daha sıcaktır. Hatta buhar halinde oldukları bilinmektedir. Bu Sular daha derinler de magma tarafından ısıtılmaktadır. Fakat burada bulunan magma jeolojik dönemler süresince derinde kalmış, yüzeye hiç çıkamamıştır.

 uludag_jeolejisi.jpg

 
Özetle Şu Şekildedir:

Birinci dönem olarak bilinen Paleozoik Dönemde Uludağ kütlesi, ortalama 500-250 milyon yılları arasındaki jeolojik döneme denk gelen dağ oluşumu hareketleri ile (  Hersiniyen ve Kaledoniyen Orojenezleri ) kara haline gelmiştir. Uludağ bölgesi günümüzden ortalama 250 milyon yıl önce karalaşmıştır. Bu dönemde, asidik magma yeryüzüne çıkarak kayaçların arasına yerleşmiş ve "Uludağ Graniti" denilen iç volkanik kayaçları meydana getirmiştir. Bu magma, yeryüzüne ulaşmadan, yerin derinliklerinde yavaş yavaş soğuması sebebi ile graniti meydana getiren, mika mineralleri ve kuvars feldspat gözle görülebilecek şekilde meydana gelmiştir. Fakat aynı magma o dönemde yeryüzüne ulaşıp daha hızlı soğusaydı "riyolit" denilen kayaçlar meydana gelecektir.  Hızlı soğumasından dolayı mineraller gözle görmeye imkan vermeyecek şekilde küçük olacaktı. 

Günümüzde Uludağ 2500 metreden fazla olan yüksekliği ‘‘Alp Orojenezi’’ olarak isimlendirilir. 135 milyon yıl önce Anadolu 'da başlayarak şuan da devam eden dağ oluşum hareketi esnasında meydana gelmiştir. 

Kaplıca suyunu meydana getiren sıcak su ya da su buharının yer altında hangi kayaçlar içinde olduğu sorusuna gelince; sıcak sular ve buhar Uludağ 'ı meydana getiren diğer kayaçlar olan ve yer altında da devam eden gnays ve kireçtaşlarının boşluklu kısımlarında bulunurlar. Uludağ 'ın karalaşmasından daha önce ki dönemlerde, deniz içinde  foraminiferler ve alglerin kireç iskeletleri meydana gelmiştir. Hersiniyen ve Kaledoniyen Orojenezleri döneminde karalaşmıştır. Graniti meydana getiren magma bu hareketli dönemde bu kayaçların arasına girmiştir.